Artikel: Eerste versie: 25 februari 2024. Laatste update 4 mei 2025
In het kort
- AI-zoekmachine en onderzoeksassistent met directe bronvermelding
- Betaalde versie: Keuze uit meerdere toonaangevende AI-modellen (GPT-4, Claude 3, Llama 3, enz.)
- Bestandsanalyse (PDF, CSV, beeld, audio, video)
- Samenwerking via Spaces en collecties, geschikt voor individueel en teamgebruik
- Beschikbaar in verschillende talen waaronder Nederlands
Wat is Perplexity.ai?
Perplexity.ai is een AI technologie die zich positioneert als een “antwoorden machine“. Dit betekent dat het niet alleen links naar websites toont, maar ook zelfstandig probeert vragen te beantwoorden op basis van informatie uit het hele web. Dit doet het door gebruik te maken van de kunstmatige intelligentie (AI) van onder andere ChatGPT.
Introductie
De afgelopen anderhalf jaar heb ik Perplexity gebruikt als AI-onderzoeksassistent, zowel voor mijn boek ‘Optimale AI voor effectief werk’ als in mijn dagelijkse praktijk. Waar ik eerder vooral enthousiast was over de snelheid, toegankelijkheid en creatieve mogelijkheden van Perplexity, ben ik inmiddels kritischer geworden. De tool blijft uitblinken in snelle syntheses, brainstormsessies en het structureren van ideeën, maar bij echt diepgravend onderzoek es er inmiddels een betere speler opgestaan.
Gemini Deep Research is indrukwekkend in het onderzoek dat het kan doen: een tool die meer diepgang, betere bronselectie en betrouwbaardere resultaten biedt als het gaat om complexe vraagstukken of het valideren van informatie. Ook is Gemini Deep Research cleaner in de presentatie. De interface van perplexity begint wel wat vol te raken. Op de homepage zie je vaak aanbevolen artikelen. Die zorgen wat mij betreft voor onnodige afleiding, zoals vandaag de clickbait foto van Trump als paus. Dat is niet waar ik op zit te wachten in mijn Ai interface waar ik vaak kom voor focus. Ook de resultatenpagina zitten heel veel opties voor verdere vragen. Soms heel leuk, maar vaak ook afleidend.
Wat doet Perplexity?
Het voelt alsof ik een eigen onderzoeksassistent heb. Je kan er meer mee dan met andere tools, maar in vergelijking met Google Gemini zijn de antwoorden van de gratis variant wel van een lagere kwaliteit. Er is een betaalde variant van perplexity die betere ” engines” gebruikt.
Hier zijn enkele belangrijke kenmerken:
- Antwoordgerichte zoekresultaten: Wat we inmiddels kennen van andere AI apps: Zoek je naar informatie, dan probeert Perplexity.ai niet alleen relevante links te tonen, maar ook zelf het antwoord te formuleren in begrijpelijke taal.
- Gestructureerde informatiepresentatie: De antwoorden worden op een overzichtelijke manier gepresenteerd, vaak met kopjes, lijsten en afbeeldingen.
- Organiseren in collecties: Je kunt je vragen en de antwoorden bundelen in collecties. Zo’n collectie kun je dan een standaard instructie meegeven.
- Bronverwijzingen: Perplexity.ai citeert de bronnen die het gebruikt om zijn antwoorden te genereren, zodat je de informatie kunt verifiëren en verder kunt onderzoeken. Je kan daarnaast ook zelf bronnen uploaden, zoals academische papers of documenten. Iets dat bij Gemini Deep Research bijvoorbeeld niet kan.
Voor wie
Onderzoekers, kenniswerkers, studenten, schrijvers, journalisten, teams en organisaties die behoefte hebben aan snelle, betrouwbare informatie met bronvermelding.
Voordelen:
- Transparante bronvermelding
- Toegang tot meerdere geavanceerde AI-modellen in de betaalde versie
- Bestandsanalyse, beeldgeneratie, samenwerkingstools
- Snelle, overzichtelijke antwoorden
Nadelen / aandachtspunten:
- Gratis versie beperkt in modelkeuze en aantal Pro-zoekopdrachten
- Kwaliteit van antwoorden varieert per onderwerp en taal
- Interface kan onoverzichtelijk zijn met veel afleiding
- Soms heel veel bronnen zonder dat het echt nodig is.
Prijs
Gratis en Pro versie: Er is een gratis versie met basisfuncties, en een Pro-versie met functionaliteiten.
- Standaard (gratis): Met het gratis abonnement kun je onbeperkt zoekopdrachten uitvoeren en krijg je dagelijks 5 Pro-zoekopdrachten. Je werkt hierbij met het standaard AI-model en hebt toegang tot basisfuncties zoals het opslaan van zoekgeschiedenis, het organiseren van queries in collecties en het uploaden van bestanden voor context bij je vragen.
- Pro ($20 per maand per gebruiker): Dit abonnement is gericht op intensieve gebruikers die behoefte hebben aan meer mogelijkheden. Je krijgt 300+ Pro-zoekopdrachten per dag, toegang tot geavanceerde AI-modellen zoals GPT-4, Claude 3 en Llama 3, onbeperkt uploaden en analyseren van bestanden, beeldgeneratie, en $5 per maand aan API-tegoed om de AI in eigen projecten te integreren. Ook profiteer je van exclusieve ondersteuning en toegang tot een speciaal Discord-kanaal voor Pro-gebruikers.
- Enterprise (vanaf $40 per maand per gebruiker): Voor teams en organisaties is er het Enterprise-abonnement. Dit biedt flexibele opties, uitgebreide API-toegang, ondersteuning voor open-source modellen en maatwerkfunctionaliteit, afhankelijk van het aantal gebruikers en de gewenste integraties.
De prijsstelling van $20 per maand voor het Pro-abonnement is vergelijkbaar met andere premium AI-diensten en biedt een uitgebreid pakket voor zowel individuele kenniswerkers als zakelijke gebruikers.
Let op. Er zijn acties van bijvoorbeeld ZIGGO over voor studenten om een jaar lang gratis Perplexity te gebruiken.
Recente ontwikkelingen in mijn gebruik
- Uitbreiding van actuele zoekmogelijkheden
Perplexity kan nu direct het internet doorzoeken en actuele informatie leveren, inclusief bronvermelding. - Verbeterde nauwkeurigheid en transparantie
De antwoorden bevatten meer onderbouwing en duidelijke verwijzingen naar bronnen, wat het controleren van informatie vergemakkelijkt. - Samenwerkingsfuncties (‘Spaces’)
Met de introductie van Spaces is het mogelijk geworden om samen te werken aan projecten, documenten of onderzoek binnen het platform. - Verwerking van grotere tekstvolumes
De capaciteit om grote hoeveelheden tekst te verwerken is vergroot, waardoor complexere en langere documenten geanalyseerd kunnen worden. - Integratie met andere applicaties
Perplexity ondersteunt nu integraties met een groter aantal externe applicaties, wat het gebruik in verschillende workflows vergemakkelijkt. - Beschikbaarheid van mobiele applicaties
Er zijn mobiele apps ontwikkeld voor zowel iOS als Android, waardoor het platform toegankelijker is geworden voor gebruikers op verschillende apparaten.
Waarom ik nu Google Deep Research gebruik voor diepgaand onderzoek (volgt binnenkort)
Collecties
Zoals gezegd: Je kunt je vragen en de antwoorden bundelen in collecties en die collecties ook een standaard instructie meegeven. Bijvoorbeeld bij een Collectie vakantie zomer 2024 kun je de instructie geven: “We zijn onze vakantie voor 2024 aan het plannen. We zijn met drie personen. Jij bent ons reisbureau.” Alle vragen die je binnen die collecties stelt krijgen deze basis instructie mee. Je kan ook bijvoorbeeld een collectie webteksten maken en daar algemene instructies in zetten voor jouw webteksten. “Schrijf toegankelijk. Gebruik tussenkopjes. etc.”
Pro Search
“Pro Search,” is een functie die je helpt bij het verfijnen van zoekopdrachten door verduidelijkende vragen te stellen. Als een vraag niet duidelijk is dan vraagt hij naar verduidelijking. Als ik bijvoorbeeld vraag “Wat is de kleur van het wapen van de stad waar ik woon?” en ik zet de copiloot aan dan vraagt hij “Wat is de naam van de stad waar je woont.”. Dit is uiteraard een simpel voorbeeld, maar het is af en toe een echt handige functie. Het voorkomt dat je een antwoord krijgt op een vraag die je helemaal niet zo had bedoeld. In de gratis versie is het gebruik van de copilot beperkt tot een paar keer per uur.
Betrouwbaarheid
Wat is de gemiddelde betrouwbaarheid van Perplexity? Het fijne is dat het heel goed met bronnen om kan gaan. Het laat je met verwijzingen zien uit welke bron het komt en je kan zelfs selecteren welke type bronnen je bij het beantwoorden van een vraag wil gebruiken. Het voelt dus niet als een black box waar een resultaat uit komt, maar iets wat in elk geval traceerbaar is. Maar in deze fase heeft AI altijd nog een foutmarge. En ook perplexity is zeker niet foutloos. Een keer gaf het per abuis een link naar een webshop als bron voor een vraag over antropologie. In het Nederlands zijn bronnen vaak onderzoeken van studenten, die op websites van de universiteit worden gevonden. In het Engels heeft het toegang tot betere bronnen.
Maar waar ik benieuwd naar is om te kijken naar een algemene indruk van de betrouwbaarheid. Wat zou dat voor perplexity zijn? Mijn onderbuikgevoel was 70%. Volgens Perplexity zelf is het 95%, ChatGPT 3.5 had er nog geen antwoord op en volgens Google Gemini is het tussen de 70-80%. Laat ik uitgaan van het laagste en het dus op 70% houden.
New York Times
Ik kwam Perplexity op het spoor door een artikel in de New York Times (beschikbaar na registratie). Kevin Roose deelt zijn ervaring na wekenlang Perplexity te hebben gebruikt en concludeert dat hoewel het niet perfect is, het zeer effectief is. In tegenstelling tot Google, geeft Perplexity geen lijst met links als antwoord, maar gebruikt het AI om een samenvatting te schrijven van de gevonden informatie, inclusief bronvermeldingen.
Hundreds of searches later, I can report that even though Perplexity isn’t perfect, it’s very good. And while I’m not ready to break up with Google entirely, I’m now more convinced that A.I.-powered search engines like Perplexity could loosen Google’s grip on the search market, or at least force it to play catch-up.
Voorlopige conclusie
Als je het leuk vindt om te experimenteren met AI is het zeker een aanrader!
Mijn gebruik van Perplexity: Concrete cases
1. Praktische toepassingen: iteratief werken en titels genereren
Voor het vinden van een pakkende hoofdstuktitel gaf ik Perplexity deze opdracht:
“Bedenk vijf originele titels voor een hoofdstuk over de opkomst van nieuwe collectieve actie via sociale media.” De suggesties varieerden van ‘De kracht van de digitale menigte’ tot ‘Van hashtag tot beleid’. Ik paste mijn prompt aan (“Maak de titels korter en actiever”) en kreeg nieuwe opties. Door deze iteratieve aanpak vond ik snel een titel die paste bij de toon en inhoud van het hoofdstuk.
2. Ondersteuning bij het schrijf- en onderzoeksproces
Toen ik worstelde met een definitie van ‘religie’ voor mijn boek, voerde ik letterlijk deze prompt in:
“Geef drie hedendaagse definities van religie en vergelijk deze kort.” Perplexity somde verschillende academische definities op, benoemde de verschillen, en gaf suggesties voor een praktische afbakening. Op basis hiervan kon ik mijn tekst herschrijven en mijn argumentatie aanscherpen.
Ook gebruikte ik Perplexity om ruwe notities samen te vatten. Bijvoorbeeld: ik plakte een fragment uit mijn dagboek in de chat en vroeg: “Vat dit samen in drie kernpunten.” De AI leverde een korte, bruikbare samenvatting die ik direct in mijn manuscript kon verwerken.
3. Conceptuele reflectie en thematische uitwerking
Ik gebruikte Perplexity om het begrip ‘samennismen’ te verkennen. Bijvoorbeeld: ik vroeg
“Wat zijn voorbeelden van nieuwe samenlevingsvormen die niet onder democratie of kapitalisme vallen?” Perplexity gaf voorbeelden als coöperaties, commons-projecten en burgerberaden. Dit hielp mij om het concept ‘samennismen’ scherper te definiëren en te onderbouwen met actuele voorbeelden.
Over een incident met de dure theebekers op de wereldtentoonstelling in Japan vroeg ik:
“Hoe kan publieke verontwaardiging via sociale media leiden tot beleidsverandering?” Perplexity verwees naar vergelijkbare casussen en beschreef het mechanisme van collectieve actie, wat ik direct kon gebruiken om mijn analyse in het boek te illustreren.
4. Afbakening en methodologie
Toen ik twijfelde over de juiste scope van mijn onderzoek, vroeg ik:
“Wat zijn de voor- en nadelen van het analyseren van maatschappelijke verandering op het niveau van de samenleving versus het niveau van de mensheid?” Perplexity zette de argumenten helder op een rij. Dit hielp mij om in mijn boek expliciet te kiezen voor het niveau van de samenleving en om deze keuze te motiveren in de inleiding.
Samenvattend
Ik gebruikte Perplexity concreet voor het uitwerken van nieuwe concepten, het vinden van voorbeelden, het herschrijven en samenvatten van teksten, het aanscherpen van mijn onderzoeksmethodiek, en het reflecteren op mijn eigen werkstijl. Door telkens specifieke, praktijkgerichte vragen te stellen, kon ik de AI direct inzetten in mijn schrijf- en onderzoeksproces.
Overzicht
Toolnaam: Perplexity.ai
Categorie: Generieke Assistent
Versie / Build: Web, iOS, Android, Mac (2025), Pro- en Enterprise-abonnementen
Aangepast van de tekst: 6 mei 2025, Guido Verboom
Kenmerken (features):
- Directe, gestructureerde antwoorden met transparante bronvermelding
- Toegang tot geavanceerde AI-modellen en zoekmodi (Best, Pro Search, Reasoning, Deep Research)
- Bestanden uploaden en laten analyseren
- Afbeeldingen genereren met verschillende modellen
- Collecties en Spaces voor samenwerking en kennisdeling
- $5 API-tegoed per maand (Pro)
- Mobiele apps en integraties met externe tools
- Pro Discord-kanaal en exclusieve support voor betalende gebruikers
Doel:
Efficiënt en transparant zoeken, structureren en delen van actuele informatie; ondersteunen bij onderzoek, schrijven, brainstormen en samenwerken.
Gebruiksscenario’s:
- Samenvatten en structureren van grote hoeveelheden informatie
- Brainstormen en titels/ideeën genereren
- Literatuuronderzoek en bronverificatie
- Samenwerken aan projecten via Spaces
- Analyse van eigen notities of documenten
Toegang & Installatie:
Direct via webbrowser, apps voor iOS, Android en Mac beschikbaar
Integraties & compatibiliteit:
API voor eigen projecten, integratie met externe tools, bestandsuploads in diverse formaten
Privacy & beveiliging:
Transparant privacybeleid, end-to-end encryptie, optionele private browsing; voorzichtigheid geboden bij gevoelige data
Alternatieven:
Google Gemini, ChatGPT, Microsoft Copilot, Gemini Deep Research
Kernwoorden / tags:
AI, zoekmachine, onderzoeksassistent, bronvermelding, samenwerking, GPT-4, Claude 3, collecties, Spaces, API, Pro-versie, integraties
Update-notitie:
Bijgewerkt met actuele prijs- en feature-informatie, mei 2025.