Wat is het?
Holacracy is een organisatievorm waarbij veel van de verantwoordelijkheid bij de medewerkers zelf komt te liggen. Het komt vooral voor bij bedrijven die met technische vooruitgang te maken hebben. Daarbij valt op dat veel van die bedrijven er hun eigen sausje overheen gooien.
Wat zijn de voordelen van zelfmanagement?
Hoog over: je hebt minder lagen tussen je medewerkers en je klanten. Je krijgt dus snellere en creatievere beslissingen die de klanttevredenheid verhogen.
Wat zijn de kernmerken van holacracy?
- Verantwoordelijkheid ligt zoveel mogelijk bij de medewerkers, ook wat betreft hun uren
- Nauwelijks of geen management
- Streng gestructureerde meetings
- Het werken met “spanning” (het verschil tussen hoe iets zou moeten zijn en hoe iets werkelijk is)
De bedrijfscultuur van IMU
De huidige directeur was eerst een klant
Martijn van Tongeren, een van de twee eigenaren en directeuren bij de Internet Marketing Unie (IMU), was eerst een klant. Daar was hij zo enthousiast andere klanten aan het helpen dat hij uiteindelijk mede-eigenaar is geworden. Het is kenmerkend voor de open manier van werken IMU. Zij hebben hun verantwoordelijkheid verdeeld
Ze werken met het concept van Directeur Vandaag en Directeur Morgen. Martijn, Directeur Vandaag, stuurt de alledaagse en operationele beslommeringen aan. Oprichter Tonny Loorbach is Directeur Morgen en zorgt daarmee voor de strategische visie.
De holacracy van IMU
Bij IMU zijn er geen vaste uren en geen vaste hiërarchieen. Ook zijn er geen vast aantal vakantiedagen. In plaats van managers en medewerkers met functies, voelt het als een vriendengroep, waarbij vooral gekeken wordt naar verantwoordelijkheden.
Bij het werven van nieuwe collega`s wordt vooral gekeken naar de persoonlijkheid en de potentie. Meer dan de huidige capaciteiten.
En het is waar. Ben Tiggelaar rekent ons voor dat we zo’n 82.000 werken in ons leven. Dat is waarschijnlijk meer dan je met je partner spendeert. Dan kun je maar beter zorgen dat je dat met leuke mensen doorbrengt. En dat doen ze bij IMU. Dan maken ze er meteen ook een feestje van met reizen naar California, Ibiza, Athene, Ardennen en Gent, om er maar een paar te noemen. Volgens Tonny werkt dat twee kanten uit: Een gelukkige werknemer, is een productieve werknemer. En daarmee is dit waarschijnlijk een van de belangrijke ingrediënten van hun succes.
De werkwijze van Bol.com
Ook Bol.com is aan de slag geweest met een eigen variant van de holacracy.
Wat Bol.com anders doet
Bij de volledige versie van holacracy bestaat er geen managementlaag meer. Dat is iets wat Bol.com nog wel in tact heeft gehouden. Ook hebben zij er hun eigen naam aan gegeven. Dat gebeurde onder andere omdat al snel bekend werd onder de naam holacrazy. Zo kwamen ze op de naam Spark terecht. Spark is meteen ook het woord dat de term ‘spanning’ vervangt.
Een meeting bij bol.com
Bij bol.com zijn ze ook aan de slag gegaan om de structuur van de meeting aan te passen aan de behoeften. Een meeting bestaat uit:
- Check-in
- Checklist review
- Metrics review
- Project updates
- Agenda opbouw
- Sparks behandelen
- Pingpong
- Check-out
Hieronder zie je een voorbeeld van een spark meeting in actie.
De eed van Zappos
Sinds 2014 werkt Zappos al met holacracy. Dit is wat zij er zelf over zeggen:
Holacracy is gebouwd om te focussen op het werk, eerder dan op de mensen, terwijl Zappos alles te maken heeft met de mensen. We hebben het dus aangepast om onze cultuur, kernwaarden en focus op mensen in het systeem te integreren op een manier die voor ons het beste werkt. Een voorbeeld van de manier waarop we cultuur en mensen hoog in het vaandel hebben gehouden terwijl we Holacracy gebruikten, was door onze “Eed van Werkzaamheid” te integreren in onze opzet.
5 redenen om nooit aan holacracy te beginnen
Het is niet voor niks dat deze bedrijven hun eigen sausje schenken om de holacracy wat beter verteerbaarder te maken. De hele strikte methode vraagt veel en is zeker niet voor elke organisatie is weggelegd. Synnervate waarschuwt organisaties voor deze nadelen
- Het vraagt veel investering.
- Het garandeert geen resultaten.
- Het zorgt voor gedoe.
- Het zorgt niet voor de mensen.
- Het is een Amerikaans model en dat niet past gewoon bij de Nederlandse cultuur.
De regels voor het werkoverleg zijn erg aantrekkelijk, maar je móet ook roloverleggen doen en het nut daarvan is in het begin nog niet zo duidelijk. Niet langer alle meningen tellen even zwaar, enkel als ze een soort ‘ok-stempel’ krijgen en als geldig bezwaar worden gezien. En wil je even klagen, dan moet je zelf ook met een alternatief voorstel komen. Dat is toch niet lekker werken?
Jasper Rienstra
Er is dus heel wat voor te zeggen om te kijken welke onderdelen van holacracy wel of niet passen bij jouw bedrijf.
Bronnen
Workshop bij Bol.com over spark in januari 2019 op het hoofdkantoor in Papendorp.
IMU: Vrijheid zonder eenzaamheid
Zappos insights : Holacracy
Energized.org: Experimenteren en pionieren: bij bol.com heet Holacracy ‘Spark’
Synnervate: 5 redenen om nooit aan Holacracy te beginnen