Door de bomen het bos zien – Jan Bommerez

In “Door de bomen het bos zien” betoogt Jan Bommerez dat we in een complexe wereld leven waar we te veel gefocust zijn op details en de neiging hebben om het grotere geheel te missen. Hij noemt dit systeemblindheid en onderscheidt vier types:

• Ruimtelijke blindheid: We zien de bomen, maar niet het bos. We focussen op details en missen de context.
• Tijdsblindheid: We zien de foto, maar niet de film. We focussen op het moment en missen de lange termijn.
• Relatieblindheid: We zien de individuen, maar niet het systeem. We focussen op de afzonderlijke delen en missen de interacties en het grotere geheel.
• Procesblindheid: We zien de symptomen, maar niet de oorzaken. We focussen op de zichtbare problemen en missen de onderliggende dynamieken.

Gevolgen van systeemblindheid:

Systeemblindheid kan leiden tot diverse problemen, waaronder:

• Verkeerde beslissingen: We nemen beslissingen op basis van onvolledige informatie, wat kan leiden tot onbedoelde gevolgen.
• Inefficiëntie: We verspillen tijd en energie door ons te focussen op details die niet relevant zijn.
• Conflicten: We missen de samenhang en raken in conflict met anderen die vanuit een ander perspectief denken.
• Stress: We worden overweldigd door de complexiteit en ervaren stress.

Oplossing:

Om systeemblindheid te overwinnen, moeten we leren om holistisch te denken. Dit betekent dat we aandacht besteden aan het grotere geheel, de context, de relaties en de onderliggende dynamieken.

Bommerez geeft hiervoor een aantal tips:

• Zoom uit: Neem afstand van de details en bekijk het grotere plaatje.
• Verander je perspectief: Bekijk de situatie vanuit verschillende invalshoeken.
• Stel vragen: Stel kritische vragen om de onderliggende assumpties te bevragen.
• Zoek naar patronen: Ontdek de samenhang tussen verschillende factoren.
• Verbind met anderen: Deel je perspectief met anderen en leer van hun inzichten.

Toepassing:

De inzichten uit “Door de bomen het bos zien” zijn relevant voor diverse gebieden, waaronder:

• Leiderschap: Leiders die systemisch kunnen denken, zijn beter in staat om complexe organisaties te leiden en transformatie te bewerkstelligen.
• Besluitvorming: Door holistisch te denken, kunnen we betere beslissingen nemen die rekening houden met de lange termijn en de bredere context.
• Probleemoplossing: Systemisch denken kan ons helpen om de oorzaken van problemen te achterhalen en duurzame oplossingen te vinden.
• Persoonlijke ontwikkeling: Door onze systeemblindheid te overwinnen, kunnen we onze waarneming en ons begrip van de wereld om ons heen vergroten.

Conclusie:

“Door de bomen het bos zien” is een waardevol boek voor iedereen die meer wil leren over systemisch denken en hoe dit kan helpen om de complexiteit van de wereld te begrijpen en te navigeren.

Extra:

• In het boek worden diverse praktijkvoorbeelden en oefeningen gegeven om systemisch denken te ontwikkelen.
• Bommerez maakt gebruik van inzichten uit diverse disciplines, waaronder psychologie, biologie, sociologie en systemische theorie.
• Het boek is geschreven in een heldere en toegankelijke stijl.