We zijn grootgebracht met het idee dat een cultuur statisch is. Niets is minder waar. Cultuur is continu in beweging, als een rivier. Wat we meer en meer leren is hoe we cultuur ook kunnen veranderen, zodat we niet alleen maar doen wat we altijd deden. Dat we leren om cultuur aan te passen zodat het klopt met wat we willen bereiken. Cultuurverandering als een herijking van je identiteit.
Maar het klopt dat veel veranderingen in cultuur niet heel makkelijk verlopen. Het is alsof je in een moeras terecht komt en er al snel in weg zakt. Ben Tiggelaar heeft gelukkig goed advies. De beste manier om effectieve cultuurveranderingen in gang te zetten is als het zich richt op concrete gedragsveranderingen op de werkvloer. Dat betekent dat iedereen in het bedrijf de noodzaak snapt voor verandering en in staat is om de verandering vorm te geven in het aanpassen van het eigen gedrag.
Waarom werken aan je cultuur?
Werken aan je bedrijfscultuur verhoogt je kans op succes, maakt je minder kwetsbaar voor risico`s en vergroot het plezier bij iedereen die meewerkt. Heb je een optimale cultuur nodig om succesvol te zijn? Absoluut niet. Er zijn heel veel bedrijven die ondanks dat ze op de werkvloer een hoop gedoe tegenkomen, toch succesvol zijn. Een beetje als een wielrenner die het lukt op een slecht afgestelde fiets toch de eindstreep te halen.
Voorwaarde voor het succesvol aanpakken van de bedrijfscultuur is dat je een kritische massa van medewerkers hebt die de noodzaak van cultuurverandering zien en die vertrouwen hebben in de aanpak.
Hoe ziet een optimale cultuur eruit?
Een optimale bedrijfscultuur is tegelijk sterk en adaptief. Aan de ene kant zorgt de cultuur dat iedereen een duidelijk beeld heeft hoe het er in dit bedrijf aan toe gaat, wat wel belangrijk is en wat niet. Aan de andere kant is de cultuur makkelijk in staat zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden.
Hoe krijg je dat voor elkaar?
Het belangrijkste is dat je een gedeeld beeld hebt wat je wilt bereiken. Daar kun je op zichzelf al jaren aan werken. Een makkelijke en snelle manier is om met kernwaarden te werken. Belangrijk is dat die wel goed liggen in de organisatie en niet tijdens een MT vergadering zijn bedacht en toen alleen met bullets aan de muur gehangen. Als je die goed passende kernwaarden, hebt kun je aan de slag om die te vertalen naar concreet gedrag.
- Heb je nog geen kernwaarden? Lees meer over Kernwaarden bepalen
Een andere valkuil bij cultuurveranderingen is dat het vaak zo zwaar en serieus is. Terwijl juist een belangrijk onderdeel van een fijne cultuur is dat het zorgt voor werkplezier. (Stuur bijvoorbeeld eens een andere afwezigheidsmelding eruit)
Voorbeelden van een cultuur veranderen
Hoe het niet moet. FC Volendam: Te. veel. ambitie.
Bij de voetbalclub FC Volendam waren ze onder leiding van “Team Jonk” bezig met een cultuurverandering. “Onze droom is dat we een stabiele eredivisieclub worden in het linker rijtje. Het fundament zijn we nu aan het leggen”, zegt Jan Smit (de zanger, presentator en voormalige directeur bij FC Volendam), die alvast oud-premier Jan Peter Balkenende wist te strikken als adviseur duurzaamheid.
Van onderop willen ze een cultuurverandering doorvoeren, waar uiteindelijk de hele Volendamse gemeenschap van moet profiteren. NOS.nl
Waar ze met de cultuurverandering vorm aan willen geven is:
- Spel aantrekkelijker maken zodat toeschouwers naar het veld en niet naar de biertap kijken. Daardoor komt er meer beleving en betrokkenheid
- Jeugdopleiding een impuls geven
- De “beleving aan de dijk”: de connectie met het dorp
- Een participatiefonds waar supporters in kunnen investeren.
Het eerste succes van deze cultuurverandering is dat FC Volendam in 2022 weer gepromoveerd is naar de Eredivisie.
Jan Smit ziet het duidelijk ook breder dan alleen de club, maar dat de cultuurverandering daar ook een positief effect heeft op de gemeenschap eromheen. Dat het sceptische van eerst zien naar geloven, wordt omgevormd naar eerst geloven en dan zien.
Maar het mocht niet baten. Uiteindelijk bleek de aanpak te ambitieus en werd het bestuur inclusief Jan Smit aan de kant gezet.