Mijn Leven, Mijn Werk – Bert Hellinger: Inzicht in familieopstellingen

Biografie en inzichten

In “Mijn Leven, Mijn Werk” schetst Bert Hellinger een fascinerend portret van zijn leven en de ontwikkeling van zijn therapeutische methode, de familieopstellingen. Hij beschrijft zijn diverse levensfasen, van zijn jeugd in Duitsland tot zijn werk als priester, psychoanalyticus en uiteindelijk familietherapeut.

De belangrijkste inzichten van Hellinger zijn:

• De focus op de familie: Hellinger benadrukt de onzichtbare banden die familieleden met elkaar verbinden en de impact van deze banden op hun leven.
• Het belang van ordening: Hij stelt dat er in families een natuurlijke ordening heerst en dat disharmonie en problemen vaak voortkomen uit verstoringen van deze ordening.
• De kracht van liefde en respect: Liefde en respect voor alle familieleden, inclusief degenen die uitgesloten of vergeten zijn, zijn cruciaal voor genezing en bevrijding.

Ontwikkeling van Familieopstellingen

Hellinger beschrijft hoe hij gaandeweg zijn therapeutische praktijk de methode van familieopstellingen ontwikkelde. Hij combineerde hierbij diverse invloeden, waaronder:

• Primaire therapie: Deze methode richt zich op het bevorderen van lichaamsbewustzijn en het uiten van emoties.
• Gestalttherapie: Deze therapievorm benadrukt het belang van het hier-en-nu en de integratie van verschillende aspecten van de persoonlijkheid.
• Systemische theorie: Deze theorie bekijkt mensen in de context van hun relaties en systemen.
• Het ontwikkelen van familieopstellingen ging niet zonder slag of stoot. Bert Hellinger zegt hier zelf over:

Ik heb altijd gezegd: "Dat wat werkt, zet zich door." Zo was het ook met familieopstellingen, ondanks alle aantijgingen. 

Toepassing van Familieopstellingen

De methode kun je op de volgende manieren inzetten:

• Familie- en relatieproblemen: Verstoorde familierelaties, conflicten, rouw en verlies.
• Traumatische ervaringen: Misbruik, verwaarlozing, geweld en andere traumatische gebeurtenissen.
• Lichamelijke klachten: Psychosomatische klachten, chronische ziekten en onverklaarbare pijn.
• Zingevingsvragen: Vragen over identiteit, levensdoel en spiritualiteit.

Let op

Familieopstellingen zijn niet zonder risico en het is belangrijk je daar bewust van te zijn.

Zijn familieopstellingen gevaarlijk?

Kritiek en controverse:

Hellinger’s werk is niet onomstreden. Sommige critici vinden zijn theorieën te simplistisch en zijn methode te confronterend. Anderen waarderen zijn diepgaande inzichten en de kracht van familieopstellingen om verborgen dynamieken te onthullen en heling te bevorderen.

Slachtoffer en dader

Een speciale band tussen slachtoffers en daders van de Holocaust.

Een van de aangrijpende verhalen in het boek gaat over een jonge Nederlandse Joodse man. De man participeert in een workshop over de Holocaust. In een opstelling identificeert hij zich met de daders. Dat zet Hellinger aan het denken zet over de rol van daders in Joodse families.

Hellinger spreekt de man in de pauze en geeft hem drie oefeningen om te doen:

1. afdalen naar het rijk der doden en daar op zoek gaan naar de daders, naast hen gaan liggen en hen vertellen: ‘Ik ben een van jullie.’
2. voorstellen dat de dood niet voor hem stond, maar achter hem en dat hij hem dagelijks om diens zegen moest vragen.
3. je moet deze oefeningen niet vanuit je wil doen, je moet wachten tot je ziel dit werk op zich neemt. Ook dat is een oefening op zich.

Enkele maanden later schrijft de man Hellinger over een bijzondere droom die hij had.

In de droom is hij een lid van een commando dat Joden executeert. Hij wordt berecht en ter dood veroordeeld, maar later verbannen. De man ervaart in zijn droom een diepe identificatie met de daders, wat hem uiteindelijk tot een nieuw mens maakt

De man ervaart in de droom een complete transformatie en voelt zich nadien herboren.

Hellinger concludeert dat zulke ervaringen mogelijk zijn als we ons overgeven aan onze ziel en haar leiding volgen.

Verhalen van het ontstaan van familieopstellingen

Het leuke van dit boek is dat de geschiedenis wordt verteld vanuit de maker Bert Hellinger zelf:

Het ontdekken van de Primal Scream methode was een van de vele stappen op zijn weg. Daar vertelt hij over de invloed had op het leven en de muziek van John Lennon

Tot de meest bekende cliënten van Janov behoorden John Lennon en zijn vrouw Yoko Ono. Het echtpaar had al in 1970, na het lezen van The Primal Scream contact met Arthur Janov opgenomen. John Lennon leed vooral onder zijn relatie met zijn ouders. Zijn vader had het gezin verlaten toen John Lennon nog een baby was. Zijn moeder, Julia Lennon, was overbelast en bracht hem op vijfjarige leeftijd onder de hoede van haar zus Mimi Smith. Moeder en zoon zagen elkaar pas weer ongeveer tien jaar later. Julia Lennon werd in 1958 overreden door een dronken politieagent buiten dienst en stierf. Een nieuw trauma voor de toen zeventienjarige John Lennon. Hij had maar zo kort de nabijheid van zijn moeder mogen ervaren.

Na de primaltherapie met Arthur Janov schreef John Lennon het nummer Mother. Het werd in 1970 uitgebracht op het album John Lennon / Plastic Ono Band. Mother, you had me, but I never had you’ (moeder, je had mij, maar ik heb jou nooit gehad), zo gaat het, en Father, you left me, but I never left yoư (Vader, je verliet me, maar ik heb jou nooit verlaten) en in het tweeregelige refrein: Mama don’t go, Daddy Come home (Mama ga niet, papa kom naar huis)’ aan het einde van het nummer neemt het lied tot hartverscheurend geschreeuw toe. Primal Scream pur sang.

Later vertelt hij over de invloed van de Transactionele Analyse van Eric Berne

Familieopstellingen zijn voor mij dus niet uit de hemel komen vallen. Integendeel, het werk van Schönfelder, Satir, McClendon en Kadis gaven mij een glimp van de tot dan toe onbekende zielsconnecties en onderling werkende verbanden. De toegang daartoe werd voor mij makkelijker gemaakt door de scriptanalyse die al lang in mijn cursussen opgenomen was. Eric Berne, de uitvinder van scriptanalyse, had ontdekt dat wij ons leven volgens een geheim plan leven, dat we als bij een script bijna woord voor woord uitvoeren op het podium van het leven. Ik merkte echter dat er zinnen in het script zaten die niet bij het eigen leven van de cliënt pasten.

Er komen zelfs sprookjes aan te pas

Dit besef kwam tot mij tijdens een gesprek met mijn vriend dr. Rüdiger Rogoll. Rogoll vertelde me over de scriptanalyse van een cliënt. De cliënt verwees naar het verhaal van Sneeuwwitje als verhaal uit de vroege kindertijd en naar de Cassandra-sage als het verhaal van de afgelopen twee jaar. Cassandra is in de Griekse mythologie de mooie dochter van de Trojaanse koning Priamus. De god Apollo werd verliefd op haar en schonk haar de gave om de toekomst te zien. Maar Cassandra wees hem af, waar- na Apollo het geschenk dat hij haar had gegeven vervloekte. Niemand zou haar voorspellingen geloven. Tevergeefs waarschuwde zij voor de onder- gang van Troje. Na de verovering van Troje werd zij door Ajax (de kleine), in de tempel van Athena verkracht en daarna door Agamemnon als slaaf naar Mycene gebracht. Daar werd Agamemnon vermoord door zijn vrouw Klytaimnestra en haar geliefde Aigisthos. Hetzelfde lot trof Cassandra. In het sprookje van Sneeuwwitje wordt de mooie prinses gedood op aan- dringen van haar boze stiefmoeder. Maar ze kan ontsnappen en vindt bescherming bij de zeven dwergen.

Gerelateerde berichten